Hoe zit het nou met de brandveiligheid van biobased isolatiematerialen?

Je hebt interesse in biobased isolatie maar twijfelt nu of je het wel wilt toepassen omdat je leest of hebt gehoord dat het brandbaar is.

Er is veel aandacht voor biobased isolatie zoals cellulose, houtvezel, hennep, vlas en stro als milieuvriendelijk alternatief voor conventionele isolatieproducten. 

Er is echter één probleem: het is brandbaar.

We krijgen dan ook vaak de vraag of biobased isolatie wel brandveilig is toe te passen.

Het korte antwoord is: jazeker.

Het lange antwoord is dat het inderdaad brandbaar is, maar prima brandveilig is toe te passen met de juiste afwerking.

Tot een aantal weken geleden stond ik op hetzelfde punt als waar jij nu staat. Niet precies wetende waar je nou aan moet voldoen met je totale opbouw. Maar nu gelukkig wel. En dan met name bij renovatieprojecten omdat ik deze uitvoer met mijn biobased isolatiebedrijf. 

In dit artikel bespreken we hoe biobased isolatie brandveilig is toe te passen met de juiste afwerking. Met een focus op renovatieprojecten. Aan het einde weet je wat je moet checken bij je uitvoerder en weet je ook anderen zoals een verzekeraar van de juiste informatie te voorzien.

….maar eerst

Voordat we vertellen hoe biobased isolatiematerialen prima brandveilig toe te passen zijn, kijken we eerst nog even naar: hoe komt het dat brandveiligheid een hot-topic is bij biobased isolatie en minder bij synthetische isolatiematerialen met soms dezelfde lage Europese Brandklasse E?

Waarom is brandveiligheid een hot-topic bij biobased isolatiematerialen?

Biobased isolatiematerialen zijn aan een opmars bezig. Er worden steeds meer biobased isolatiematerialen gebruikt onder andere omdat ze beter zijn voor je gezondheid en het milieu zijn en CO2 opslaan doordat ze groeien als plant. 

Daarnaast heerst er wel een sentiment van brandbaarheid doordat we allemaal op school hebben geleerd dat in de middeleeuwen hele stadswijken afbrandde doordat de huizen waren gebouwd van hout en riet. Dit is dan ook een veel gehoord vertrekpunt voor de gedachten van mensen over de brandveiligheid of brandbaarheid van biobased isolatiematerialen.

 Biobased isolatiemateriaal heeft een lage Europe Brandklasse

Maar vervolgens wordt dit vermoeden ook niet ontkracht door de lage Europese brandklasse normering van biobased isolatiematerialen. 

 De meeste biobased isolatiematerialen vallen in brandklasse E (normaal brandbaar) of D (gematigd brandbaar). Sommige, zoals geperste houtvezelplaten, halen zelfs brandklasse B (moeilijk brandbaar). Ter vergelijking: de veelgebruikte synthetische materialen PIR en PUR schuim zitten ook in klasse E en steenwol in klasse A1 (onbrandbaar).

Materialen in klasse E branden relatief rustig. Sterker nog, het gebruik van biobased materialen kan de brandveiligheid van gebouwen verhogen, mits correct toegepast. Zo smelt glaswol bij brand al snel weg, terwijl materialen als hennep en houtvezel langer hun structuur behouden. Toch kleven er ook risico's aan natuurlijke isolatie. De vuurlast (hoeveelheid brandbaar materiaal) ligt hoger dan bij steen of beton. Ook kan de warmteproductie langer aanhouden doordat het materiaal gedoseerd blijft branden. Daarom is het essentieel om te kijken naar de specifieke toepassing.

Toepassing in daken, vloeren, wanden en plafonds

Uit onderzoek van Nieman Raadgevende Ingenieurs, in opdracht van RVO, blijkt dat biobased isolatie in veel situaties al veilig toegepast kan worden in daken, vloeren, wanden en plafonds. Enkele conclusies:

  • Bij een brandwerendheid tot 20 minuten zijn alle biobased materialen toepasbaar, mits afgewerkt met een houten plaatmateriaal (≥18 mm), gipskarton (≥12,5 mm) of een combinatie daarvan.
  • Bij een brandwerendheid van 30-60 minuten kan de brandwerendheid worden ingevuld met cellulose of houtwol, mits knellend aangebracht met een dichtheid >50kg/m3 in geteste constructie met een (stijld)breedtemaat tot 40 mm (dus ook met de in Nederland gangbare 38 mm breedtemaat) in 40 mm dikte zonder extra maatregelen worden gebruikt. Voor dikkere isolatielagen of andere materialen is een extra beschermende plaat nodig.
  • Voor geventileerde gevels met biobased isolatie gelden strengere eisen, zoals onbrandbare achtervulling of compartimentering om brandoverslag te voorkomen.
  • Bij ongeventileerde gevels is meer mogelijk. Hier volstaat veelal een brandwerende plaat aan de buitenzijde of voldoende dikte in het stucmateriaal (kalk, leem) op de ondergrond

Het rapport biedt concrete richtlijnen voor diverse toepassingen en kan een handvat bieden voor de onderbouwing van een gelijkwaardige oplossing in het vergunningsproces.

Aandachtspunten en verbeterpunten

Hoewel er al veel kan met biobased isolatie, zijn er ook verbeterpunten. Zo pleit brandexpert Larson van Dijk voor meer 'end-use' brandtesten door fabrikanten. De huidige laboratoriumtesten geven namelijk geen volledig beeld van de praktijksituatie. Ook is er behoefte aan meer kennis over het brandgedrag van materialen als gras, katoen en stro. Voor cellulose en houtvezel is al veel informatie beschikbaar, maar om het toepassingsgebied van de andere materialen te vergroten zijn aanvullende testen nodig. Daarnaast is het zaak dat bouwers en architecten goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden en beperkingen. Zo moeten houten constructies voldoende worden gedimensioneerd en voorzien van de juiste plaatmaterialen voor optimale brandveiligheid.

Leren van het buitenland

Nederland kan op het gebied van brandveiligheid veel leren van andere Europese landen. In Duitsland en Scandinavië kijkt men meer naar de beschermende werking van plaatmaterialen. Deze 'fire protection ability' zorgt ervoor dat achterliggende houten of biobased isolatie voor een bepaalde tijd (30-60 min) beschermd is tegen de effecten van hitte en brand. Door slim te ontwerpen en de juiste plaatmaterialen te gebruiken, komt er tot die tijd geen extra vuurlast vrij uit de isolatie. Dit draagt bij aan een beter beheersbare brandsituatie. Het is zaak dat we deze kennis ook in Nederland gaan toepassen.

Conclusie

Biobased isolatiematerialen kunnen in veel situaties brandveilig worden toegepast, mits je let op de juiste afwerking en opbouw. Met de informatie uit dit artikel weet je nu waar je op moet letten en kun je met een gerust hart biobased isolatie toepassen in je project. 

Hoewel biobased isolatiematerialen brandbaar zijn, vormen ze geen groter risico dan conventionele isolatie als ze correct worden toegepast. Het is belangrijk om te kijken naar de specifieke toepassing in daken, vloeren, wanden en plafonds en te zorgen voor de juiste afwerking met plaatmateriaal. 

Als expert op het gebied van biobased isolatie zie ik dagelijks de voordelen van deze duurzame materialen. Ik help mensen graag om de overstap te maken naar een gezondere en milieuvriendelijkere manier van isoleren, zonder concessies te doen aan brandveiligheid. 

De volgende stap is om in gesprek te gaan met je aannemer of uitvoerder over de toepassing van biobased isolatie in jouw project. Bespreek de gewenste brandwerendheid, kies de juiste materialen en zorg voor een correcte uitvoering. Zo kun je met een gerust hart genieten van een duurzaam geïsoleerde woning. 

Doe de huisscan

Heb je nog geen biobased aannemer kunnen vinden? Doe in 2 minuten de huisscan en kom in 2 minuten in contact met een lokale biobased isoleerders.


Reactie plaatsen