Dampremmende folie: wel of niet gebruiken?

Dampremmende folie of dampwerende folie aan de warme zijde van je isolatie zorgt ervoor dat vochtige warme lucht niet in je constructie condenseert, wat schimmel en houtrot voorkomt. De folie zorgt ervoor dat niet al het vocht, dat binnenshuis wordt geproduceerd, door je isolatie heen gaat. De kwaliteit en levensduur van je constructie blijft zo behouden en je isolatiewaarden verdwijnen niet als sneeuw voor de zon.

Maar op internet lees je weer op andere websites dat een dampremmende folie helemaal niet nodig is. Nu weet je niet meer waar je verstandig aan doet. En hoe zit het dan als je met gipsplaat afwerkt? In dit artikel vertellen we je alles over de werking van dampremmende folie en of je het nou wel of niet moet toepassen.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op 5 april 2022 en geactualiseerd en opnieuw gepubliceerd op 22 oktober 2023. 

Dampremmende folie is nodig bij het isoleren van bestaande gevels

We vallen maar meteen met de deur in huis: dampremmende folie is nodig als de gevel of het dak van je bestaande woning geïsoleerd worden aan de binnenzijde. Dampremmende folie kan de kans op schimmel en rot in je constructie verkleinen. Het remt de vochtige warme lucht en voorkomt dat het condenseert tegen de koude gevel of je dak. Daarnaast kan het ook ongewenste luchtstroom door je isolatie voorkomen. Vergelijk het met je onder-shirt. Het shirt neemt lichaamsvocht op zodat je trui niet te nat worden. En zit je onder-shirt niet in je broek? Dan kan er koude lucht onder blazen. Een shirt dat goed in je broek zit, voorkomt dat warme stilstaande lucht niet uit je shirt en trui wordt geblazen.

Verschil tussen dampdichte folie en klimaatfolie

Een dampdichte folie, zoals het al zegt, laat geen damp door. Een dampremmende folie houdt minder damp tegen dan een dampdichte folie. Echter is een volledig dampdichte constructie met folie moeilijk te bereiken aan de warme kant. Door een gaatje van 1 mm gaat per dag al snel bijna een liter vocht de constructie in (bron: Pro Clima). Je moet de folie dus heel goed aftapen.

Een klimaatfolie is ook een dampremmende folie met de extra kwaliteit dat als vocht eenmaal in de constructie zit het er ook aan de warme kant weer terug naar binnenshuis kan. Een vochtvariabele klimaatfolie werkt eigenlijk altijd in je voordeel. Het is bijna altijd de juiste folie voor aan de warme zijde. De folie is dampopen bij een lage luchtvochtigheid en bij een hoge luchtvochtigheid gaat de folie meer dicht staan.

Is dampremmende folie ook nodig bij ecologische isolatiematerialen?

Ook bij het gebruik van ecologische isolatiematerialen in bestaande bebouwing is dampremmende folie aan te raden. Tenzij je aan de buitenzijde isoleert.

Met dampremmende folie bescherm je het isolatiemateriaal tegen vocht (aan de warme kant) en verklein je de kans op inwendige condensatie. Als je de folie goed aftapet zorgt het ook voor een goede luchtdichting. Zo voorkom je ongewenste luchtbeweging door je isolatie waardoor je isolatiewaarden kunnen halveren. Zonde dus.

Het gebruik van dampdichte folie aan de warme zijde wordt gedaan als men bang is voor vocht in de constructie. De meeste isolatiematerialen kunnen namelijk niet zo goed tegen vocht. Zoals glaswol. De isolatiewaarde van glaswol daalt drastisch als het vochtig is.

Dit in tegenstelling tot veel ecologische isolatiematerialen die tot wel 30% van hun eigen gewicht aan vocht kunnen opnemen. Maar dat wil niet zeggen dat je in een bestaande woning de dampremmende folie weg kunt laten. Een gemiddeld gezin produceert namelijk 20-50 liter per dag binnenshuis met wassen, koken, douchen, zweten, ademen, etc. Dat vocht wil je niet allemaal in en door je isolatie. Maar je wilt wel gebruik maken van het vochtbufferende vermogen van ecologische isolatiematerialen. Daarom gebruik je juist klimaatfolie.

Bij ecologische bouwen en na-isoleren wordt er nooit dampdichte folie gebruikt. Behalve aan de koude zijde van een plat dak in de vorm van EPDM.

Voorkom 'luchtzakken' in je constructie

De vezels in ecologische isolatiematerialen zijn gemaakt om vocht op te slaan en te transporteren. Net als bij de boom, plant of haar waar ze uit zijn gemaakt. Dit noem je ook wel hygroscopische isolatiematerialen. Om condensatie, schimmel en houtrot te voorkomen moet je er voor zorgen dat aan de koude zijde geen 'luchtzakken' ontstaan. Anders krijgt damp de ruimte om als druppel te blijven 'hangen'. Als alles goed is opgevuld met ecologisch isolatiemateriaal en er ontstaat condensatie dan kunnen de vezels het vocht weer opnemen en transporteren.

En wanneer gebruik je dan dampopen folie?

Dampopen folie gebruik je bij bestaande gebouwen aan de koude kant van isolatie. Je constructie moet van binnen naar buiten steeds dampopener zijn zodat vocht van binnenshuis naar buiten gaat. De damopen folie is ook meteen de wind- en regendichting. Vergelijk het met een ademend regenjas of de waterdichte stof gore-tex.

De wind- en regendichting aan de koude zijde moet dampopener zijn dan de luchtdichte en dampremmende laag aan de warme zijde, zodat vocht dat binnenshuis wordt geproduceerd naar buiten kan. Dampopen folie is de folie die onder de dakpannen zit.

Kun je ook plaatmateriaal als dampremmende laag gebruiken?

Het korte antwoord is ja. Het lange antwoord is: het hangt er vanaf waar je het toepast. Bij bestaande bouw kun je dit alleen doen als het gaat om het isoleren van een binnenmuur bijvoorbeeld tussen jou en je buren. Er vanuit gaande dat het aan beide zijden niet al te vaak kouder wordt dan 15 graden Celcius.

Verder wordt plaatmateriaal als dampremmende laag gebruikt bij nieuwbouw. En dan met name bij houtskeletbouw waarbij er geen bakstenen of beton in de gevel worden gebruikt.

Onder andere semi-harde houtvezelplaten of stevige OSB-platen kunnen dienen als luchtdichte en dampremmende laag aan de binnenzijde van de constructie. Als je daarna op de houtvezelplaten bijvoorbeeld leempleister aanbrengt en dit goed laat aansluiten in de hoeken dan is dit voldoende luchtdicht. Als je zeker wilt zijn van de luchtdichting kun je de naden en hoeken afplakken met specifieke luchtdichte kleefband, zoals uni tape van Pro Clima. Dit gebeurt vaak bij OSB-platen.

Let wel op eventuele doorboringen. Hier is het verstandig extra maatregelen te nemen voor de luchtdichting en de dampremming. Zo heb je bijvoorbeeld luchtdichte wandcontactdozen.

Met gebruik van folie zorg je dat de luchtdichte en dampremmende laag wat verder naar achteren in de constructie ligt. Doorboringen van bijvoorbeeld houtvezel heffen zo niet meteen de luchtdichte laag op. Zo blijft in het algemeen de luchtdichting ook met toekomstig gebruik, met eventuele doorboringen, langer functioneren.

Moet je met gipsplaten ook dampremmende folie gebruiken?

Gipsplaten zijn over het algemeen dampopen. Bij bestaande bouw laten gipsplaten teveel vocht tegen. Het risico dat de warmte lucht met teveel vocht tegen de koude gevel of koude onderdak condenseert is te groot. Gebruik daarom juist dampremmende folie als je gipsplaten wilt toepassen. Overigens maakt het schilderen met latexverf de constructie wel weer voor een groot gedeelte dampdicht aan de warme zijde. Als er dan vocht in de constructie kan het opgesloten raken.

Hoe pas je dampremmende folie toe?

Niet de folie vast op de constructie en tape het rondom en op de overlappen goed af met speciale tape. De daarvoor bestemde tape van Pro Clima is zelf ook nog eens dampremmend en niet dampdicht.

Ga je isolatie inblazen? Gebruik dan een gewapende folie. En het liefst ook een klimaatfolie zoals de Pro Clima Intello Plus.

Wil je dat je investering in isolatie zoveel mogelijk tot zijn recht komt?

Overweeg jij je huis te gaan of laten isoleren met biobased isolatiematerialen?

Doe de huisscan hieronder. In 2 minuten zet jij een stap naar een beter geïsoleerd huis en een lager ecologische voetafdruk. Kleine aanpassing. Grote impact.